Een atelierklassieker: Gustave Courbet, Het atelier van de kunstenaar (1855).
Courbet gaf een uitvoerige omschrijving van zijn schilderij dat begon met: "Het is de geestelijke en stoffelijke geschiedenis van mijn atelier. Rechts staan alle aandeelhouders, d.w.z. mijn vrienden, de werkende mensen, de kunstverzamelaars. Links bevindt zich de wereld van het gewone volk, ellende, armoede, rijkdom, de uitgebuite en de uitbuiter; zij die nog beter worden van de dood".